Far ovast
The 3 steps are Choose table, Choose variable and Show result. You are currently at Vel greining

GM01011 Útreiðslur til gransking og menning skift á fremjandi geira og útreiðsluslag (2022)

Vel greiningar

Kristina Arge Simonsen
19.06.2024
1.000 kr.
Y
01.04.2025
19.06.2024
Ja
Hagstova Føroya: www.hagstova.fo
GM01011_GERD_COSTYP
Tú ert nú komin til síðuna Vel greining. Her kanst tú velja hvørjar greiningar og hvørji virði, tú vilt hava víst á úrslitatalvuni. Ein greining er ein eginleiki hjá eini hagfrøðiligari eind. Síðan er býtt sundur í fleiri rútar, ein fyri hvørja greining, har tú kanst velja virði við at klikkja fyri at marka eitt ella fleiri virði. Byrjað verður altíð við hagfrøðigreiningini sum er høvuðsvirðið ið uppgjørt verðurí talvuni.

Valt 0 Tilsamans 9

Valfrí greining

Valt 0 Tilsamans 5

Valfrí greining
Minst eitt virði skal veljast

Valt 1 Tilsamans 1

Tal á valdum puntum er:
(mest loyvda talið er 8.000.000)

Skíggjavísing er avmarkað til 10.000 røð og 300 teigar

Talið á valdum puntum størri enn mest loyvda 8.000.000
Tekn:  -  Veruliga null (ikki rundað)
 0  Rundað til null
 •  Kann ikki koma fyri
 ••  Ikki til taks ella ikki álítandi
 ••• Ikki upplýst, trúnaðarvart Mát:
GERD er samlaðu innlendis útreiðslurnar til gransking og menning (en: gross domestic expenditure on R&D). GERD - serliga GERD, sum %-partur av BTÚ - er høvuðsávísin fyri altjóða samanbering av gransking og menning
GERD fevnir um samanløgdu útreiðslurnar fyri alla gransking og menning, ið er framd innanlands í ávísum tilvísingarskeiði. T.e. allar útreiðslur fyri gransking og menning, ið er framd í teimum fýra geirunum, eisini við útlendskari fígging (frá uttanlandsgeiranum). Hinvegin fevnir GERD ikki um G&M, ið er framd uttanlands, hóast hendan kann vera framd av føroyskum granskarum ella við føroyskari fígging.
Einans gransking og menning, ið er fram innanveggja (en: intramural), tað vil siga av eindini sjálvari er tald við. Fígging og keyp av gransking og menning (en: funding for and extramural R&D), verður ikki tald við. Soleiðis verur tryggja at onki verður talt við tvær ferðir. Aðrir ávísar eru:
• BERD: Innanveggjað G&M framd av vinnufeløgum (en: Business enterprises), stytt BE
• GOVERD: Innanveggjað G&M framd av almenna geiranum (en: Government), stytt GOV
• HERD: Innanveggjað G&M framd av hægri útbúgvingarstovnum (en: Higher education), stytt HE
• PNPERD: Innanveggjað G&M framd av privatum felagskapum (en: private non-profit), stytt PNP Háttalag:
Hagtølini eru gjørd í samsvari við altjóða ásetingum hjá ST (Frascati hondbókin). Hetta tryggjar, at tølini kunnu samanberast við samsvarandi hagtøl úr øðrum londum.
Dáturnar eru savnaðar við eini spurnakanninging, ið er send øllum fyritøkum og og stovnum í Føroyum, ið fremja gransking og menning. Henda kanning verður gjørd árliga Gransking og menning
Gransking og menning á royndarstigi (G&M) (en: research and experimental development) er skapandi og skipað arbeiði, hvørs endamál er at skapa nýggja vitan og at finna nýggjar hættir at brúka tøka vitan.
Allar fimm høvuðstreytir skulu lúkast, fyri at virksemi skal metast at vera gransking og menning á royndarstigi:
1. Nýtt: miðar eftir at skapa nýggja vitan.
2. Skapandi: grundað á nýggj hugtøk, uppskot ella vísindalig ætl (hypotesur). Sostatt eru regluligar mannagongdir sum t.d. dagføringar og viðlíkahald av ritbúnað ikki G&M-virksemi.
3. Óvist: tá ið farið verður undir eina G&M-verkætlan, ber ikki til at gera greiðar niðurstøður viðvíkjandi úrsliti ella kostnaði frammanundan.
4. Skipað: verður útint á ein skipaðan hátt, har bæði tilgongd (en: process) og úrslit verða skrásett. Verkætlanin skal hava eitt greitt endamál og fígging skal vera eyðmerkt og tøk.
5. Endurskapan: verkætlanin skal vera skjalfest til egna ella almenna nýtslu, soleiðis at hon møguliga kann endurtakast av øðrum granskarum og geva sama úrslit.

Fremjandi geiri

Frascati-handbókin skilmarkar geirarnar eitt vet øðrvísi enn ESA, ið vanliga verður nýtt í tjóðarrokniskapinum. Høvuðsmunurin er, at Frascati-handbókin setur hægri útbúgvingarstovnar í ein geira fyri seg og bólkar húsarhald saman við privatu felagsskapum. Fyri at fevna um sambandið við útlendskar stovnar (samstarv, fígging o.a.) hevur Frascati-handbókin eisini uttanlandsgeiran umframt teir fýra høvuðsgeirarnar. Frascati-geirarnir eru sostatt:
1. Vinnufeløg (en: business enterprise), stytt BE
2. Almenni geirin (en: government), stytt GOV
3. Hægri útbúgvingarstovnar (en: higher education), stytt HE
4. Privatir felagsskapir (en: private non-profit), stytt PNP
5. Uttanlandsgeirin (en: rest of the world).
Búskaparliga atferðin er avgerandi fyri, hvønn geira ein stovnslig eind hoyrir heima í. Búskaparliga atferðin er treytað av, um framleiðsla av vørum og tænastum er til marknað ella ikki, um talan er um almennan ella privatan ognarskap umframt slagi av framleiðslu, millum annað um talan er um framleiðslu av fíggjartænastum ella onnur framleiðsla.