GM01022 Útreiðslur til gransking og menning hjá vinnufeløgum skift á høvuðsvinnugreinabólkar og fakøki (2022)

Tekn:  -  Veruliga null (ikki rundað)
 0  Rundað til null
 •  Kann ikki koma fyri
 ••  Ikki til taks ella ikki álítandi
 ••• Ikki upplýst, trúnaðarvart Mát:
GERD er samlaðu innlendis útreiðslurnar til gransking og menning (en: gross domestic expenditure on R&D). GERD - serliga GERD, sum %-partur av BTÚ - er høvuðsávísin fyri altjóða samanbering av gransking og menning
GERD fevnir um samanløgdu útreiðslurnar fyri alla gransking og menning, ið er framd innanlands í ávísum tilvísingarskeiði. T.e. allar útreiðslur fyri gransking og menning, ið er framd í teimum fýra geirunum, eisini við útlendskari fígging (frá uttanlandsgeiranum). Hinvegin fevnir GERD ikki um G&M, ið er framd uttanlands, hóast hendan kann vera framd av føroyskum granskarum ella við føroyskari fígging.
Einans gransking og menning, ið er fram innanveggja (en: intramural), tað vil siga av eindini sjálvari er tald við. Fígging og keyp av gransking og menning (en: funding for and extramural R&D), verður ikki tald við. Soleiðis verur tryggja at onki verður talt við tvær ferðir. Háttalag:
Hagtølini eru gjørd í samsvari við altjóða ásetingum hjá ST (Frascati hondbókin). Hetta tryggjar, at tølini kunnu samanberast við samsvarandi hagtøl úr øðrum londum.
Dáturnar eru savnaðar við eini spurnakanninging, ið er send øllum fyritøkum og og stovnum í Føroyum, ið fremja gransking og menning. Henda kanning verður gjørd árliga Gransking og menning
Gransking og menning á royndarstigi (G&M) (en: research and experimental development) er skapandi og skipað arbeiði, hvørs endamál er at skapa nýggja vitan og at finna nýggjar hættir at brúka tøka vitan.
Allar fimm høvuðstreytir skulu lúkast, fyri at virksemi skal metast at vera gransking og menning á royndarstigi:
1. Nýtt: miðar eftir at skapa nýggja vitan.
2. Skapandi: grundað á nýggj hugtøk, uppskot ella vísindalig ætl (hypotesur). Sostatt eru regluligar mannagongdir sum t.d. dagføringar og viðlíkahald av ritbúnað ikki G&M-virksemi.
3. Óvist: tá ið farið verður undir eina G&M-verkætlan, ber ikki til at gera greiðar niðurstøður viðvíkjandi úrsliti ella kostnaði frammanundan.
4. Skipað: verður útint á ein skipaðan hátt, har bæði tilgongd (en: process) og úrslit verða skrásett. Verkætlanin skal hava eitt greitt endamál og fígging skal vera eyðmerkt og tøk.
5. Endurskapan: verkætlanin skal vera skjalfest til egna ella almenna nýtslu, soleiðis at hon møguliga kann endurtakast av øðrum granskarum og geva sama úrslit.

Fakøki

Fakøki eru býtt eftir flokkingini hjá OECD, Fields of Research and Development (FORD). G&M-virksemi verður tá býtt á 6 ymisk fakøki, sum kunnu býtast smærri aftur á neyvari lærugreinar. Tey 6 høvuðsøkini er:
• Náttúruvísind
• Verkfrøði og tøkni
• Lækna- og heilsuvísind
• Búnaðar- og djóralæknavísindi
• Samfelagsvísind
• Hugvísind og list

Høvuðsvinnugreinabólkar

Vinnugreinaflokkingin nýtt her er altjóða flokkingina NACE Rev. 2. NACE er hagtalsliga vinnugreinabólkingin í ES.
Allar vinnugreinar eru skipaðar í 3 høvuðsvinnugreinabólkar:

Høvuðsvinnugreinabólkar

Tilfeingisvinnur

fevnir um fiskiveiðu, aling og aðra tilfeingisvinnu.

Framleiðsluvinnur

include food production, other production, water supply and construction.

Tænastuvinnur

fevnir um smá- og heilsølu, gisting og matstovuvinnu, flutnings- og goymsluvinnu, kunning og samskifti, banka- og tryggingarvirksemi, fastognaumsiting og húsarúm, leasing og útleiga, almenn fyrisiting o.a., undirvísing, heilsuverk og sosialar fyriskipanir, umframt aðrar tænastur.